Profilaktyczną opiekę zdrowotną nad dziećmi i młodzieżą w szkole sprawuje pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania lub higienistka szkolna w gabinecie profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej – znajdującym się na terenie szkoły.

Świadczenia pielęgniarki/higienistki szkolnej obejmują:

• świadczenia profilaktyczne, w tym wykonywanie i interpretowanie testów przesiewowych u dzieci w wieku szkolnym, w terminach badań bilansowych,
• świadczenia grupowej profilaktyki fluorkowej u dzieci klas I-VI szkoły podstawowej,
• kierowanie postępowaniem przesiewowym oraz sprawowanie opieki nad uczniami z dodatnimi wynikami testów,
• realizowanie zleceń lekarskich,
• czynne poradnictwo dla uczniów z problemami zdrowotnymi oraz sprawowanie opieki nad uczniami z chorobami przewlekłymi i niepełnosprawnością,
• udzielanie pomocy przedlekarskiej w przypadku nagłych zachorowań, urazów, zatruć,
• doradztwo dyrektorowi szkoły zgodnie z posiadanymi kompetencjami,
• udział w planowaniu, realizacji i ocenie edukacji zdrowotnej,
• współpracuje z dyrektorem szkoły i nauczycielami w sprawach dotyczących bezpieczeństwa uczniów, żywienia, warunków higienicznych w szkole oraz edukacji zdrowotnej.

Pielęgniarka szkolna opiekuje się dziećmi i młodzieżą szkolną do ukończenia ostatniej klasy szkoły ponadpodstawowej. Dzieci realizujące obowiązek rocznego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego na terenie szkolnym są objęte opieką zdrowotną przez pielęgniarkę lub higienistkę szkolną.

Pielęgniarka albo higienistka szkolna m.in. wykonuje i interpretuje testy przesiewowe, które pozwalają w porę wykryć nieprawidłowości w zakresie:

• rozwoju fizycznego (pomiary: wysokości i masy ciała) z określeniem współczynnika masy ciała (Body Mass Index – BMI) oraz określeniem poziomu na siatkach centylowych;
• układu ruchu, w tym bocznego skrzywienia kręgosłupa i nadmiernej kifozy piersiowej, zniekształceń statycznych kończyn dolnych;
• zeza (Cover test, test Hirschberga);
• ostrości wzroku;
• widzenia barw;
• słuchu (badanie orientacyjne szeptem);
• ciśnienia tętniczego krwi (określenie poziomu na siatkach centylowych);
• Ponadto, wykonując testy przesiewowe pielęgniarka szkolna dokonuje orientacyjnej oceny ucznia w zakresie zaburzeń statyki ciała oraz wad wymowy.

Terminy wykonania badań bilansowych i testów przesiewowych:

• roczne obowiązkowe przygotowanie przedszkolne – tylko jeżeli dziecko realizuje je w szkole, w innej sytuacji testy przeprowadza pielęgniarka rodzinna dziecka w przychodni;
• klasa III szkoły podstawowej;
• klasa V szkoły podstawowej (bez badania bilansowego);
• klasa VII – testy przesiewowe
• klasa I szkoły ponadpodstawowej;
• ostatnia klasa szkoły ponadpodstawowej do ukończenia 19 roku życia.

Obecność pielęgniarki szkolnej uzależniona jest od ilości dzieci i młodzieży w szkole.